Zo, lekker. Uurtje gezwoegd op de loopband, terwijl je naar de podcast van “punniken doe je zo” luisterde. Content als en Conny neem je het aantal verbrandde calorieën op het apparaat weer. Driehonderd hele units. Dit geloof je natuurlijk meteen en maar al te graag. Maar hoe komt deze tracker of loopband dan wel niet aan dit nummertje?
Nou, dat heeft de beste loopband als volgt verkregen. Hij heeft dit geschat, net zoals het schatten van het benzine-gebruik van je auto. Ordinair “dikke-middelvinger-in-de-wind-werk”. Onderzoekers hebben een blik aan lopers opengetrokken en op een loopband gezet, terwijl ze gemaskerd en met snoertjes vast zaten aan meet-aperatuur. Hiervan hebben ze gemeten hoeveel er dan wel niet in en uitgeademd werd, en dat hebben ze dan vervolgens weer gebruikt om te schatten hoeveel calorieën er zo hier en daar worden verbrandt. Om dit dan weer te vertalen naar een cijfer op jouw loopband na het afleggen van een x-aantal meters, met ergens het gewicht van deze lopers ook nog in acht genomen. Of een gemiddeld gewicht… Anyway, het is een schatting, op een schatting, op een schatting. Top. A for effort, want he, cijfertjes kunnen heel motiverend zijn. Zeker als je je intrinsieke motivatie nog niet helemaal hebt weten in te vinden. In dat geval; sorry voor deze domper.
Alhoewel, dit nummer is op zich zo gek niet. Als jij mediocre bent, als je binnen alle gemiddeldes past en als je net zo loopt en doet als het uit het blik getrokken lopers tijdens de testen. But did you?
En weeg je wat zij wegen? Heb je je handen op de sensoren gehouden? Is je lichaamscompositie gemiddeld of gelijk aan dat van de testpersonen? Heb je even goed (of niet) je best gedaan?
Behalve als je nagenoeg gelijkt bent aan de gemiddeldes die zijn genomen van alle in acht genomen effecten van de testpersonen, dan is dit cijfer op je cardio-aparaat nagenoeg nutteloos. Nu even terug naar het geschatte bezine-verbruik van je auto.
Heb je een auto? Nee, ik ook niet. Doet er niet toe. Kun jij me vertellen wat een auto verbruikt om mij naar m’n werk te transporteren? Je hoeft maar sneller, te rijden, later te remmen, zwaarder beladen te zijn of op een slechter wegdek te rijden om die schatting te beïnvloeden. Of wat dacht je van hoe ik mijn auto onderhoud? In welke versnelling ik rij? Noem nog eens wat!
En dan is dit nog maar het guesstimate verhaal. Het gissen, gokken en middelen. Issue numero 2 is, dat hoe zwaarder we denken, of wijs gemaakt worden in dit geval, dat een workout was, des te meer we “bij”-eten na zo’n workout. Dat brengt me vervolgens weer bij het fenomeen van “het verdienen van je eten/calorieën”, dat is misschien nog wel de aller grootste fout. Je voedsel hoef je namelijk nooit te verdienen. Daar later meer over.
Voor betreffende studie werd de ene helft van de testpersonen verteld dat ze in de “vet-verbrandingszone” hadden gelopen. De andere helft werd verteld dat ze voornamelijk aan hun uithodingsvemogen, en dus in de “endurance zone” hadden gelopen. Dit terwijl beide groepen de zelfde training, duur en intensiteit hadden uitgevoerd. Over de misvatting van “vet-verbrandingszone” later ook meer. Die is namelijk ook heel tricky.
De personen die verteld waren meer te hebben verbrand, aten vervolgens ook meer van de aangeboden pretzels dan de personen waartegen gezegd werd dat ze minder verbrand zouden hebben.
Hoe meer we denken verbrand te hebben, des te meer we weer bij-eten. Dus laat je nines meer voor de gek houden door je loopband of stappenteller. De gedachte: “ik heb x-verbrand dus ik heb y-voedsel/kcal verdient.” is een verraderlijke benadering als je probeert om vet te verliezen.
Wil je wel graag weten wat je verbrand? Gebruik dan een hartslagband of een activity-tracker die ook je hartslag kan meten. Om niet meteen weer door te draven en opnieuw uit te leggen hoe die aan hun waardes komen, snap je wellicht dat ook daarbij gebruik gemaakt wordt van een opsomming van gemiddeldes. Maar het is al een stukje accurater dan wat die gekke loopband je wijsmaakt.
PERFUEL 